نقش مديريت در توسعه بهداشت حرفه‌اي و ايمني محيط كار
امروزه بيماري ها و حوادث ناشي از كار به يكي از نگراني هاي اجتماعي جامعه كارگري و دست‌اندركاران مسائل ايمني و بهداشت محيط كار تبديل شده است. علاوه بر عوامل مربوط به فرهنگ عمومي ايمني و بهداشت، عدم اجراي قوانين و مقررات مربوطه و كمبود آموزش مي‌توان فقدان برنامه ريزي و توجه كافي به بهداشت حرفه‌اي و ايمني كارگران را در اغلب واحدهاي صنعتي از جمله دلايل بالا بودن ميزان حوادث و بيماري هاي ناشي از كار برشمرد.
امروزه با توجه به اهميت موضوع سلامت نيروي كار در تمامي كشورها، نياز به مديريت در دستيابي به روش هاي منسجم بهبود شرايط كار بيش از پيش نمايان مي‌شود.
اهميت نقش مديريت در توسعه بهداشت حرفه‌اي:
نيروي شاغل بخش مولد جامعه را تشكيل مي‌دهد. توسعه اقتصادي برپايه سلامت نيروي كار استوار بوده و توسعه اجتماعي نيز نيازمند حفظ حقوق آنها از جمله حق داشتن سلامت جسم و روان و رفاه است. وجود بيماري هاي حرفه‌اي و حوادث ناشي از كار به لحاظ:
- هزينه درماني
- ايجاد ناتواني‌ها
- عواملي نظير زمان از دست رفته كاري و كاهش توليد،
بارسنگيني را بر دوش اقتصاد ملي تحميل مي‌كند. بنابراين با توجه به اينكه نارسائي‌هاي بهداشت و ايمني موجب خسارت‌هاي مالي و جاني مي‌گردد،اين موضوع به تنهايي براي توجيه برنامه‌هاي بهسازي و توسعه بهداشت و ايمني محيط كار دليل قانع‌كننده‌اي است. هدف هاي توسعه و بهسازي وضع ايمني و بهداشت كار در درجه نخست حمايت متخصصين بهداشت حرفه‌اي و مديران صنايع را در زمينه‌هاي ذيل مي‌طلبد:
1- شناخت ابعاد توسعه بهداشت حرفه‌اي و ايمني محيط كار.
2- تعيين نقش مديريت در توسعه (بهبود) بهداشت حرفه‌اي و ايمني.
3- معرفي الگوي بهداشت حرفه‌اي و ايمني و عوامل موثر بر آن.
4- تعيين استراتژي بهداشت حرفه‌اي و ايمني.
5- مفهوم شناسي مديريت بهداشت حرفه‌اي و ايمني.
نقش مديريت در توسعه بهداشت حرفه‌اي و ايمني:
پرداختن به سلامتي كارگران و رسيدگي به مسائل رفاهي و آسايش و همچنين بكارگيري راهكارهايي در جهت تطبيق وضعيت كار با شرايط جسمي، رواني آنها، امروزه به عنوان يك امتياز محسوب نگرديده بلكه يك وظيفه را تداعي مي‌نمايد و هر اندازه درصد رسيدگي به سلامت كارگران بالاتر باشد تاثيرگذاري بر روند رشد و توسعه سازمان‌ها و جامعه بيشتر خواهد بود در اين ميان نقش مديريت به عنوان عاملي اصلي در ارتقاء سطح سلامت و رفاه سازمان و در نتيجه دستيابي به رشد سازماني نمود بيشتري مي‌يابد.
معرفي الگوي بهداشت حرفه‌اي و ايمني:
اولين قدم در سيستم مديريت بهداشت حرفه‌اي و ايمني خط‌مشي گذاري است. خط‌مشي معمولاً توسط مديريت رده بالا تاييد شده و تعهد به رعايت آن مورد تاكيد است. خط‌مشي تدوين شده بايد شامل موارد زير باشد:
الف) متناسب با ماهيت و ميزان ريسكهاي بهداشتي، ايمني سازمان باشد.
ب) شامل تعهد به بهبود مستمر باشد.
ج) حداقل شامل تعهد به تبعيت از قوانين بهداشت حرفه‌اي و ايمني مرتبط و همچنين الزامات ديگري كه سازمان آنها را تقبل كرده است باشد.
د) مدون، قابل اجرا و پايدار نگه داشته شود.
هـ) به كليه كاركنان ابلاغ شود تا آنان را از الزامات بهداشتي، ايمني خود آگاه نمايد.
و) براي عموم و افراد علاقمند قابل دسترسي باشد.
ز) به طور متناوب مورد بازنگري قرار گيرد تا از ارتباط و تناسب آن با سازمان اطمينان حاصل شود.
در سيستم مديريت بهداشت حرفه‌اي و ايمني بايد روشهاي اجرايي براي شناسايي مداوم خطرات، ارزيابي ريسك ها و اجراي اقدامات كنترلي اتخاذ گردد.
روشهاي مديريت سازمان براي شناسايي خطرات و ارزيابي ريسك ها شامل موارد زير است:
1- با در نظر گرفتن دامنه فعاليت‌ها تعريف شود تا به پويايي روش به كار گرفته شده اطمينان حاصل شود.
2- توانايي تقسيم‌بندي ريسكها و شناسايي خطراتي را كه مي‌بايست توسط اقداماتي حذف و يا كنترل شوند داشته باشد.
3- ورودي‌ها را براي تعيين نيازمندي هاي سازمان شناسايي و در صورت لزوم نيازهاي آموزشي را مشخص نمايد.
نتيجه:
وجود نيروي انساني سالم از نظر جسمي، رواني مي‌تواند به عنوان يك سرمايه آماده و بالقوه غني براي طي مسير توسعه تلقي شود.
اگرچه نارسائي‌هاي موجود در مجموعه بهداشت حرفه‌اي و ايمني از كارايي وبهره‌وري منابع انساني مي‌كاهد و زمينه را براي افت پتانسيل‌هاي انساني مهيا مي‌نمايد، از اين نظر سازمان‌هايي كه به درستي اهميت توجه به بهداشت حرفه‌اي و ايمني را دريافته و براي آن سرمايه‌گذاري مي‌نمايند بالطبع از مزاياي وجود نيروي انساني سالم هم بهره‌مند مي‌گردند.
مديران هرچه بيشتر، در به كارگيري ايمني و بهداشت حرفه‌اي در سازمان، مشاركت فعالانه داشته باشند كار واقع‌بينانه‌تر انجام مي‌پذيرد و برنامه‌هاي ايمني و بهداشت حرفه‌اي مؤثرتر خواهد بود.
پشتيباني مديريت از برنامه‌هاي بهداشت حرفه‌اي موجب همكاري كليه مسئولين در توسعه بهداشت حرفه‌اي مي‌گردد.
info@iranhse.ir
نيروي انساني ماهر و سالم اساس توسعه پايدار
برگرفته از سایت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
رحیم بهوندپور کارشناس HSE و دانشجوی کارشناسی ارشد HSE-MS علوم و تحقیقات تهران و شاغل در شرکت ملی نفت ایران -